De gesplitste aankoop van een onroerend goed

Ingevolge de Programmawet van 29 maart 2012 werd een nieuwe antimisbruikbepaling in het wetboek successierechten ingevoerd.

De introductie hiervan had bijzonder veel controverse tot gevolg. Ondermeer bleef het onduidelijk of de techniek van een gesplitste aankoop, waarbij de ouders het vruchtgebruik en de kinderen de blote eigendom van een onroerend goed verwerven, door de nieuwe anti-misbruikbepaling werd geviseerd.

Deze fiscale planningstechniek heeft tot voordeel dat bij het overlijden van de ouders de kinderen de volle eigendom van het onroerend goed verwerven en dit zonder nog successierechten verschuldigd te zijn. Vaak beschikken de kinderen niet over de fondsen om de blote eigendom aan te kopen. De ouders schenken deze gelden dan voorafgaandelijk.

De fiscus stelde aanvankelijk dat een gesplitste aankoop voorafgegaan door een schenking artikel 9 W.Succ. frustreert.

Deze constructie werd in de belastingcirculaire nr. 8/2012 van 19 juli 2012 dan ook als voorbeeld van fiscaal misbruik weergegeven. Het standpunt van de fiscus gaf in de rechtsleer echter aanleiding tot bijzonder veel protest.

Een verrichting vormt immers slechts fiscaal misbruik indien dezegesteld wordt in strijd met het doel en de strekking van de wet.

Uit de voorbereidende werkzaamheden van de Wet van 11 oktober 1919 blijkt dat artikel 9 W.Succ. enkel de verkrijging viseert welke een bedekte bevoordeling voor de blote eigenaar vormt. Met een bedekte bevoordeling wordt de niet-openlijke en dienvolgens waarschijnlijk niet waarachtige verkrijging door de blote eigenaar bedoeld. (T. MELIS, "De gesplitste aankoop in nevelen gehuld. Een poging tot opheldering", Nieuwsbrief Notariaat 2013, 1-6)

In een persbericht van 24 juli 2013 wijzigt de Minister van Financiëndiens eerder standpunt en geeft hij te kennen dat een gesplitste aankoop in volgende twee gevallen toch kan:

- Wanneer het duidelijk is dat de begiftigde vrij over de geschonken sommen heeft kunnen beschikken. Dit zal bijvoorbeeld het geval zijn indien wordt aangetoond dat de schenking door de verkrijger van het vruchtgebruik niet specifiek bestemd was voor de financiering van de aankoop van de blote eigendom in het kader van de gesplitste aankoop.

- Wanneer op de voorafgaande schenking schenkingsrechten zijn betaald.

Een gesplitste aankoop blijft derhalve mogelijk, mits de geldenvoorafgaandelijk bij notariële akte tegen betaling van het 3%-tarief aan de kinderen worden geschonken. Wie de gelden echter schenkt door middel van een hand- of bankgift, pleegt - in zoverre de schenking gevolgd wordt door een gesplitste aankoop - fiscaal misbruik.

DMV-advocaten heeft een ruime ervaring in het fiscaal recht. U kan ons steeds contacteren voor een eerste advies terzake.