Ingevolge de Programmawet van 29 maart 2012 (B.S. 6 april 2012, ed. 3) werd een nieuwe anti-misbruikbepaling in het Wetboek Inkomstenbelastingen ingevoerd.
De fiscale anti-misbruikbepaling moet de fiscus de mogelijkheid bieden constructies die uitsluitend door fiscale motieven zijn ingegeven, naast zich neer te leggen. De fiscus kan hierdoor de belasting heffen alsof het misbruik niet heeft plaatsgevonden.
De belastingplichtige heeft echter de mogelijkheid te bewijzen dat de fiscale constructie door andere motieven is verantwoord dan het ontwijken van de inkomstenbelastingen.
In tegenstelling tot het oude artikel 344, §1 W.I.B.’92 bestaat het tegenbewijs van de belastingplichtige niet langer in het aantonen van “rechtmatige financiële of economische behoeften”. Het volstaat dat de rechtshandeling verantwoord wordt door andere motieven dan het ontwijken van de belasting. Ook met persoonlijke of familiale motieven kan dus rekening worden gehouden. Te algemene of niet zwaarwegende motieven volstaan niet als tegenbewijs.
De nieuwe anti-misbruikbepaling geldt vanaf het aanslagjaar 2013, doch is reeds van toepassing op alle rechtshandelingen die zijn gesteld tijdens het belastbaar tijdperk dat afsluit ten vroegste op 6 april 2012 en dat verbonden is aan het aanslagjaar 2012.
Inzake registratie- en successierechten geldt een soortgelijke bepaling vanaf 1 juni 2012.
